Obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym

Authors:

• Łukasz Pilarczyk

Abstract

Celem pracy jest przedstawienie najważniejszych zmian w polskim Kodeksie karnym i Kodeksie postępowania karnego, dokonanych w 2015 roku, których skutkiem było przekształcenie obowiązku naprawienia szkody w prawie karnym ze środka karnego w kompensacyjny. Autor stara się odpowiedzieć na pytanie, jaka powinna być natura tego środka, aby uniknąć kolizji z innymi instytucjami prawa karnego oraz powstawania wątpliwości co do jego stosowania w praktyce. W tym celu niezbędne jest określenie, czy obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym i cywilnym powinny różnić się co do swoich funkcji oraz do jakiego stopnia w procesie karnym możemy korzystać z przepisów prawa cywilnego dotyczących naprawienia szkody. Konkludując, autor stwierdza, że obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym powinien być kompatybilny z przepisami prawa cywilnego dotyczącymi naprawienia szkody i zadośćuczynienia. Im bardziej bowiem obowiązek ten będzie się różnił od swojego odpowiednika w prawie cywilnym, tym trudniejsze będzie korzystanie z tej instytucji przez osoby pokrzywdzone. Obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym nie powinien pełnić żadnej innej funkcji (w szczególności penalnej) poza jedną: ułatwieniem uzyskania pokrzywdzonym kompensacji szkodliwych skutków popełnionych przestępstw. Nadawanie obowiązkowi naprawienia szkody w prawie karnym jakichkolwiek innych funkcji, nieuchronnie prowadzi do powstania konfliktu pomiędzy jego cywilnoprawnym charakterem a przypisywanymi mu celami penalnymi.